جایزه ادبی هوشنگ گلشیری

 

جایزه ادبی هوشنگ گلشیری یکی از معتبرترین و تأثیرگذارترین جوایز ادبی مستقل (Independent Literature) در تاریخ معاصر ایران بود. این جایزه که توسط “بنیاد هوشنگ گلشیری” از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۳ برگزار می‌شد، با هدف زنده نگه داشتن نام و تفکر این نویسنده بزرگ و حمایت از ادبیات خلاق و غیردولتی ایران تأسیس شد و به نمادی از پویایی فرهنگی تبدیل گشت.

 

پاسداشت ادبیات مستقل ایران

 

هدف اصلی این جایزه، کشف استعدادهای نو و ارج نهادن به نوآوری در داستان‌نویسی بود. جایزه گلشیری در چهار بخش اصلی اهدا می‌شد:

• بهترین رمان
• بهترین مجموعه داستان کوتاه
• بهترین رمان اول (Debut Novel)
• بهترین مجموعه داستان کوتاه اول (Debut Short Story Collection)

تمرکز ویژه بر آثار اول نویسندگان، نقش حیاتی در معرفی نسل جدیدی از داستان‌نویسان به جامعه ادبی ایران داشت. داوری مستقل و به دور از تأثیرات دولتی، اعتبار این جایزه را دوچندان کرده بود و نامزد شدن در آن، موفقیتی بزرگ برای هر نویسنده به شمار می‌رفت. اگرچه این جایزه متوقف شده، اما تأثیر آن بر ادبیات معاصر ایران ماندگار است.

 

دغدغه‌های یک نویسنده بزرگ

 

برای درک روح حاکم بر این جایزه، باید به دغدغه‌های خود هوشنگ گلشیری بازگشت. او همواره نگران وضعیت معیشتی نویسندگان و تأثیر آن بر استقلال فکری‌شان بود. این نگرانی به زیبایی در بخشی از مقاله “حرفی از جنس زمان” به قلم خود او منعکس شده است:

چه روزگاری است! من البته کتاب اولم را با پول معلمی درآوردم و خودم هم به کتابفروشی‌ها دادم که پولش هم هیچ‌گاه برنگشت.

ولی امروز هیچ معلمی نمی‌تواند چنین کند. پس انگار نویسنده‌ای می‌تواند صاحب کتاب اول باشد که یا ارث و میراثی داشته باشد و یا اول رفته باشد به کسب حتماً حلال و یک میلیونی یا دست‌کمش پانصد ششصد هزار تومانی بالابود پیدا کرده باشد تا بعد بیاید و کتاب اول و حتی دومش را درآورد.

چه پلشت‌روزگاری!