جایزه بوکر (The Booker Prize)
جایزه بوکر یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین جوایز ادبی در جهان انگلیسی‌زبان است. این جایزه هر ساله به بهترین رمانی که به زبان انگلیسی نوشته شده و در بریتانیا یا ایرلند منتشر شده باشد، اهدا می‌گردد و برنده شدن آن، یک کتاب را به پدیده‌ای فرهنگی و جهانی تبدیل می‌کند.
تاریخچه و فرآیند انتخاب
جایزه بوکر که در سال ۱۹۶۹ پایه‌گذاری شد، در ابتدا تنها نویسندگان کشورهای همسود را پوشش می‌داد. اما یک تحول اساسی در سال ۲۰۱۴ رخ داد و این جایزه تمام ملیت‌ها را واجد شرایط شرکت دانست. فرآیند انتخاب برنده هر سال شامل سه مرحله کلیدی است:
- لیست اولیه (The Longlist): در تابستان یک لیست بلند شامل ۱۲ تا ۱۳ رمان، مشهور به “دوجین بوکر” (The Booker Dozen)، اعلام می‌شود.
- لیست نهایی (The Shortlist): در پاییز، این لیست به شش رمان نهایی محدود می‌شود که رسیدن به این مرحله نیز افتخار بزرگی است.
- اعلام برنده (The Winner Announcement): سرانجام در یک مراسم باشکوه در پاییز، برنده نهایی معرفی می‌گردد.
جایزه بین‌المللی بوکر: پلی برای ادبیات جهان
برای جلوگیری از سردرگمی، باید این جایزه را از جایزه بین‌المللی بوکر (The International Booker Prize) متمایز کرد. جایزه بین‌المللی بوکر هر ساله به یک کتاب داستانی که از هر زبانی به انگلیسی ترجمه شده باشد، اهدا می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این جایزه، تقسیم مساوی مبلغ جایزه بین نویسنده اصلی و مترجم است. این اقدام، اهمیت هنر ترجمه (art of translation) را برجسته کرده و به کشف شاهکارهای ادبی از سراسر جهان کمک می‌کند.
تأثیر بوکر بر دنیای کتاب
هر دو جایزه بوکر تأثیری شگرف بر بازار کتاب دارند. قرار گرفتن در لیست نهایی و به خصوص برنده شدن، تأثیر فوری بر فروش کتاب (book sales) می‌گذارد و نویسنده و مترجم را به شهرتی جهانی می‌رساند. برای خوانندگانی که به دنبال بهترین‌های ادبیات داستانی (fiction) هستند، دنبال کردن لیست‌های بوکر همواره یک راهنمای مطمئن و هیجان‌انگیز است.
